Bipolar Bozukluk

Bipolar bozukluk, her biri günlerden haftalara kadar süren depresif ve manik periyotlar ile karakterize edilen, bireyin tamamıyla sağlıklı bir duygudurum vaziyetine de girebildiği, bir duygudurum bozukluğudur. Yaşanan bu iki dönemin ortak özelliği, kişilerin duygudurumunda olağan seyrinden farklı özellikte ve süreklilik arz eden bir yaşantısı olmasıdır. Bu farklılıklar depresif dönemde yaşanan hüzünlü, özgüveni düşük ruh halindeki artış ve bununla birlikte manik dönem olarak nitelendirilen neşedeki artıştır.​

Manik Dönem Belirtileri:​

Duygusal yükselme, çok mutlu veya aşırı derecede sinirli veya alıngan hissetmek, gergin ve normalden daha aktif hissetmek, uyku ihtiyacında azalma, fikir uçuşması yaşama, birçok şeyi aynı anda yorulmadan yapabileceğini hissetmek, yiyecek, içecek, alışılmadık derecede önemli yetenekli veya güçlü hissetmek.​

Depresif Dönem Belirtileri:​

Çok üzgün, karamsar veya endişeli hissetmek, huzursuz ve yavaşlamış hissetme, uykuya dalma ya da sürdürmede sorunlar, çok erken uyanma ya da fazla uyuma, çok yavaş konuşmak, söyleyecek bir şey bulamamak veya birçok şeyi unutmak, en basit şeyleri bile yapamayacak gibi hissetmek, hemen hemen tüm faaliyetlere ilgi eksikliği, umutsuz ve değersiz hissetmek ya da ölüm ya da intiharı düşünmek.​

​Bipolar Bozukluk Hastalığına Neden Olan Faktörler:

Genetik Yatkınlık: Ailede bipolar bozukluk öyküsü olan bireylerde risk daha yüksektir.

Beyin Kimyası: Beyindeki kimyasal dengesizlikler, özellikle nörotransmitterlerin (serotonin, dopamin gibi) düzeyleri, ruh hali dalgalanmalarını etkileyebilir.

Çevresel Faktörler: Stresli yaşam olayları, travmalar veya önemli değişiklikler (örneğin iş kaybı, boşanma) tetikleyici olabilir.

Hormonal Dengesizlikler: Hormonal değişiklikler, özellikle ergenlik, doğum sonrası dönem veya menopoz gibi dönemlerde ruh hali üzerinde etkili olabilir.

Uyku Düzeni: Düzensiz uyku, bipolar bozukluğu tetikleyebilir veya semptomları kötüleştirebilir.

Bipolar Bozukluk Hastalığının Tedavi Yöntemleri:

Bipolar bozukluk için tam iyileşme sağlayan bir tedavi seçeneği henüz yoktur. Yapılan tedaviler, hastalığın belirtilerini kontrol almak için uygulanır. Bipolar bozukluğun birincil tedavileri, semptomları kontrol altına almak için ilaç kullanımı ve psikolojik danışmanlığı (psikoterapi) içerir. Ayrıca eğitim ve destek gruplarına katılım da tedaviye olumlu katkı sağlayabilir. Tedavi, hastanın ihtiyaçlarına göre belirlenir ve aşağıdakileri içerebilir:​

  • İlaçlar: Hastanın ruh halindeki abartılı iniş ve çıkışları engellemek için sıklıkla ilaç tedavisi başlanır. İlaç tedavisine sadece atak dönemlerinde değil belirtisiz ara dönemlerde de devam edilir. Tedavi, çoğu zaman hayat boyu devam eder.​
  • Madde kötüye kullanımını önleme: Bipolar bozukluğu kontrol edebilmek için varsa kişideki alkol ve madde kullanımı ile ilgili problemlerin de tedavisi gerekir.​
  • Hastaneye yatış: Tehlikeli davranışlarda bulunan, intihara meyilli olan veya gerçeklikten kopmuş psikotik belirtileri olan hastaların hastaneye yatırılarak tedavi altına alınması gerekebilir.​
  • Psikoterapi: Psikoterapi yani konuşarak tedavi, bipolar bozukluk tedavisinin önemli bir yapı taşıdır Bireysel olarak uygulanabileceği gibi aile veya grup ortamlarında da verilebilir.​
  • EKT (Elektrokonvülsif tedavi) Elektroşok tedavisi olarak da bilinen EKT; özellikle semptomlar ciddi olduğunda, intihar eğilimi varlığında, psikotik belirtiler eşlik ettiğinde veya ilaçlar etkisiz göründüğünde uygulanabilir. EKT, şiddetli manik veya depresif dönemler için kullanılabilen ve hastaların yaklaşık olarak %75’inde etkili sonuçlar sağlayan kısa süreli bir tedavi şeklidir.​

​Bipolar Bozukluk Hastalığına İyi Gelen Besinler:

  • Omega-3 Yağ Asitleri: Somon, sardalya ve ceviz, ruh halini dengelemeye yardımcı olabilir.​
  • Tam Tahıllar: Yulaf, esmer pirinç ve kinoa, enerji seviyelerini düzenleyerek ruh halini destekler.​
  • Sebzeler ve Meyveler: Antioksidan bakımından zengin sebzeler (ıspanak, brokoli) ve meyveler (yaban mersini, nar), genel sağlığı iyileştirir.​
  • Kuruyemişler: Badem ve ceviz gibi kuruyemişler, sağlıklı yağlar ve vitaminler içerir.​
  • Fermente Gıdalar: Yoğurt ve kefir, bağırsak sağlığını destekleyerek ruh haline olumlu etki yapabilir.​
  • B Vitaminleri: Yumurta, süt ve yeşil yapraklı sebzelerde bulunan B vitaminleri, ruh sağlığını destekler.​

​Bipolar Bozukluk Hastalığına İyi Gelen Vitaminler:

  • B Vitaminleri: Özellikle B6, B12 ve folat (B9).
  • D Vitamini: Ruh hali üzerinde olumlu etkileri olabilir.
  • C Vitamini: Stresle başa çıkmaya yardımcı olabilir.
  • E Vitamini: Antioksidan özellikleri sayesinde beyin sağlığını destekler.
  • Omega-3 Yağ Asitleri: Beyin sağlığını destekler ve ruh hali üzerinde olumlu etkilere sahiptir.

Bipolar Bozukluk Hastalığına İyi Gelen Mineraller:

  • Magnezyum: Stresi azaltabilir ve ruh halini dengeleyebilir.
  • Çinko: Duygusal dengeyi destekler.
  • Demir: Yetersizliği ruh hali değişikliklerine yol açabilir.
  • Selenyum: Antioksidan etkileri ile ruh hali üzerinde olumlu etkileri olabilir.
  • Bakır: Beyin sağlığı için önemlidir.